Rodzinny Kapitał Opiekuńczy (RKO) to nowe świadczenie dla rodziców dzieci w wieku od 12 miesiąca do ostatniego dnia miesiąca, w którym dziecko kończy 35 miesiąc życia. Rodzinny Kapitał Opiekuńczy będzie przyznawał i wypłacał Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Wniosek o RKO będzie można składać do ZUS wyłącznie drogą elektroniczną a środki wypłacane będą tylko na konto bankowe.

Warunki przysługiwania kapitału

Kapitał przysługuje matce albo ojcu, przez których rozumie się także osobę, która przyjęła dziecko na wychowanie i wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia, na drugie i każde kolejne dziecko w rodzinie, jeżeli dziecko to wspólnie zamieszkuje i pozostaje na utrzymaniu matki lub ojca. Konieczne jest złożenie wniosku do organu. Wnioski składa się w okresie między pierwszym dniem trzeciego miesiąca poprzedzającego miesiąc ukończenia przez dziecko 12. miesiąca życia a ostatnim dniem pierwszego miesiąca przypadającego po miesiącu ukończenia przez dziecko 12. miesiąca życia, a w przypadku wniosków na dziecko przyjęte na wychowanie, w stosunku do którego osoba, która przyjęła je na wychowanie, wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia – w okresie między pierwszym dniem trzeciego miesiąca poprzedzającego 12. miesiąc liczony od dnia, w którym osoba, która przyjęła dziecko na wychowanie, wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia, a ostatnim dniem pierwszego miesiąca przypadającego po 12. miesiącu liczonym od dnia, w którym osoba, która przyjęła dziecko na wychowanie, wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia.

Cel kapitału

Celem kapitału jest częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych.

Wysokość kapitału

Kapitał przysługuje w wysokości 500 zł albo 1000 zł miesięcznie na dziecko w rodzinie. Matka albo ojciec wskazują we wniosku o ustalenie prawa do kapitału, miesięczną wysokość, w jakiej ma być wypłacany kapitał. Łączna wysokość wypłaconego kapitału nie może być wyższa niż 12 000 zł na dziecko.

Przypadki, w których kapitał nie przysługuje

Kapitał nie przysługuje, jeżeli:

1) dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej;

2) rodzic dziecka został pozbawiony władzy rodzicielskiej;

3) członkowi rodziny przysługuje za granicą na dziecko świadczenie o podobnym charakterze do kapitału, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Sytuacje, w których kapitał może zostać zamieniony na inną formę wsparcia

W przypadku gdy matka albo ojciec marnotrawią wypłacany im kapitał lub świadczenie wychowawcze albo wydatkują je niezgodnie z celem, należny kapitał w całości lub w części jest im przekazywany odpowiednio przez kierownika ośrodka pomocy społecznej albo dyrektora centrum usług społecznych w formie rzeczowej lub w formie opłacania usług.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 17 listopada 2021 r. o rodzinnym kapitale opiekuńczym, Dz.U.2021.227