Telefony i aplikacje mobilne na dobre zadomowiły się w naszym życiu – coraz istotniejsze staje się w tej sytuacji bezpieczeństwo korzystania z komórki Zapewnienie bezpieczeństwa korzystania z telefonu jest ważnym zadaniem dla każdego z nas, ale gdy już dojdzie do sytuacji, w której będziemy poszkodowanymi, warto wiedzieć czy i jak możemy domagać się odszkodowania

Bezpieczeństwo korzystania z telefonu, sieci wi-fi i bankowości internetowej

Korzystając z telefonu powinniśmy zachować daleko idącą ostrożność i dochować wszelkich procedur związanych z  korzystaniem z telefonu. Powinniśmy ponadto dokładnie sprawdzać ściągane na telefon aplikacje i upewniać się, że pochodzą ze sprawdzonego, bezpiecznego źródła.  Rezygnując z dochowania tego typu żelaznych zasad świadomie narażamy się na niebezpieczeństwa, które mogą mieć dla nas niezwykle negatywne skutki, szczególnie w sytuacji, gdy nasz telefon stanowi jednocześnie urządzenie służące do dokonywania płatności.

Poważne ryzyko stwarza także korzystanie z publicznych sieci wi-fi.. Chociaż logowanie do mediów społecznościowych, przeglądanie i czytanie artykułów, logowanie się do konta mailowego czy bankowego bądź też sprawdzanie poczty – na pozór wydaje się nieszkodliwe, to jednak każda z tych czynności prowadzić może do podania danych dostępu do konta przy użyciu publicznej sieci, co jest niezwykle ryzykowne. Istnieje ogromna liczba potencjalnych zagrożeń związanych z korzystaniem z publicznych sieci wi-fi, takich jak np. możliwość dystrybucji złośliwego oprogramowania, ataki MitM czy złośliwe hotspoty. Jeżeli jednak korzystamy już z tego typu niedostatecznie niezabezpieczonej sieci, koniecznie stosować powinniśmy wszelkie możliwe reguły bezpieczeństwa i podwyższonej ostrożności. Powinniśmy unikać „klikania” bez wcześniejszego dokładnego przeczytania treści, co spowoduje uniknięcie sytuacji, w której wyrazimy zgodę na coś, na co bynajmniej nie chcieliśmy takiej zgody wyrazić. Pamiętajmy również, aby nie wchodzić w nieznane linki wysyłane SMS-em i by nie odpowiadać na SMS-y bez dokładnego przeczytania od kogo taka wiadomość została wysłana. Może bowiem się okazać, że wysyłając SMS bezwiednie zamawiamy przysyłanie płatnych wiadomości. Powinniśmy z uwagą czytać wszelkie zawierane umowy, regulaminy i znajdujące się w nich postanowienia, które mogą nakładać na nas dodatkowe obowiązki.

Dodatkowo, korzystając z bankowości internetowej musimy stosować się do wszelkich rekomendowanych nam przez bank zasad bezpieczeństwa, tak by  poprzez własne błędne działania nie narazić się na utratę pieniędzy. Jeżeli zalecane jest, aby zainstalować na telefonie system antywirusowy –  powinniśmy to uczynić.

Co jednak w przypadku, gdy pomimo zachowania wszelkich reguł bezpieczeństwa zostanie nam wyrządzona szkody czy nawet utracimy pieniądze z konta?

Przepisy prawa dotyczące odszkodowań

Reguły związane z dochodzeniem odszkodowania za wyrządzoną szkodę wynikają wprost z kodeksu cywilnego. Zgodnie z tymi regułami  w przypadku wyrządzonej szkody mamy możliwość dochodzenia od sprawcy odszkodowania. Jeżeli więc np. zainstalujemy aplikację z bezpiecznego źródła i pomimo tego aplikacja ta okaże się wadliwa lub jej działanie spowoduje wystąpienie szkody, możemy dochodzić odszkodowania – na zasadach ogólnych – od podmiotu, od którego ściągnęliśmy aplikację. Warunkiem uzyskania takiego odszkodowania będzie wykazanie, iż szkoda powstała przez działanie aplikacji. W procesie o odszkodowanie za wyrządzoną nam szkodę będzie spoczywał na nas ciężar udowodnienia szkody, jej wysokości, winy sprawcy oraz związku przyczynowego pomiędzy jej wystąpieniem a działaniem sprawcy. W przypadku gdy podmiot, do którego zwrócimy się o odszkodowanie za szkodę wynikłą przez działanie aplikacji, polubownie jej nie naprawi,  konieczne będzie wystąpienie na drogę sądową. W związku z tym powinniśmy zbierać wszelkie dowody na potwierdzenie wystąpienia danej szkody, tak, aby w przypadku procesu mieć możliwość jej wykazania.

Korzystając z narzędzi bankowości internetowej możemy narazić się na sytuację, w której utracimy część lub całość środków pieniężnych. Jeżeli zachowaliśmy wszelkie środki bezpieczeństwa i utrata pieniędzy nie będzie skutkiem naszych zaniedbań, istnieje możliwość odzyskania takich środków.

Możliwość tę dają nam przepisy ustawy o usługach płatniczych z dnia 19 sierpnia 2011 roku. Zgodnie bowiem z przepisami ustawy bank ma prawo wykonać transakcję płatniczą tylko i wyłącznie w przypadku, gdy klient dokona jej autoryzacji, zaś w przypadku dokonania nieautoryzowanej transakcji ma obowiązek niezwłocznego zwrotu pieniędzy i przywrócenia poprzedniego stanu konta. Ponadto prawo bankowe nakłada na bank obowiązek dołożenia należytej staranności w celu zabezpieczenia przechowywanych środków pieniężnych.

Dodatkowo przepisy ustawy o usługach płatniczych dają konsumentowi uprzywilejowaną pozycję  w przypadku utraty pieniędzy na skutek dokonania nieautoryzowanej transakcji płatniczej. Zgodnie bowiem z art. 45 ustawy na dostawcy użytkownika spoczywa ciężar udowodnienia, iż transakcja płatnicza została autoryzowana i prawidłowo zapisana w systemie służącym do obsługi transakcji płatniczych dostawcy oraz że nie miała na nią wpływu awaria techniczna ani innego rodzaju usterka związana z usługą płatniczą świadczoną przez tego dostawcę, w tym dostawcę świadczącego usługę inicjowania transakcji płatniczej.

Oznacza to, iż w przypadku kradzieży pieniędzy z konta bankowego, na skutek transakcji, której klient sam nie wykonał, bank ponosi odpowiedzialność za zwrot tych środków na konto klienta. Jak wcześniej wskazano, przedmiotowa ustawa przenosi z konsumenta na bank obowiązek wykazania, iż szkoda powstała z winy umyślnej konsumenta lub z powodu jego rażącego niedbalstwa. Zgodnie z jej zapisami konsument odpowiada za nieautoryzowaną transakcję płatniczą w pełnej wysokości jedynie wówczas, gdy doprowadził do niej umyślnie albo nie dopełnił obowiązków wynikających ze wspomnianej ustawy celowo albo  w wyniku rażącego niedbalstwa.

Banki dość niechętnie niestety zwracają utracone pieniądze i bardzo często reklamacje konsumentów są rozpatrywane negatywnie. Instytucje finansowe próbują przerzucić odpowiedzialność za utracone pieniądze na konsumenta, zarzucając mu nieostrożne działanie prowadzące do utraty pieniędzy. Na szczęście w sporach z bankami sądy często stoją po stronie konsumentów wskazując, iż to na banku spoczywa obowiązek należytego zabezpieczenia transakcji płatniczych, a odpowiedzialność konsumenta za utratę pieniędzy możliwa jest jedynie w sytuacji, gdy konsument doprowadza do kradzieży pieniędzy umyślnie, celowo albo w wyniku  rażącego niedbalstwa i naruszenia obowiązków wynikających z ustawy o usługach płatniczych.

Pamiętać również należy, iż w przypadku, gdy bank bezpodstawnie odmówi nam uwzględnienia reklamacji i zwrotu pieniędzy, możemy sprawę zgłosić do Rzecznika Finansowego, który być może pomoże nam w pomyślnym rozwiązaniu problemu.

Przepisy ustawy o usługach płatniczych nie tylko chronią konsumenta, ale również ułatwiają  mu dochodzenie zwrotu utraconych z konta środków w przypadku wykonania nieautoryzowanej transakcji płatniczej. Zgodnie bowiem przepisami w/w ustawy to bank musi udowodnić, iż do kradzieży doszło na skutek działań konsumenta. Stosownie do  ogólnej zasady wynikającej  z przepisów kodeksu cywilnego tj. art. 6, ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. W tym przypadku następuje więc odwrócenie reguł dotyczących ciężaru dowodu, co jak już wspomniano znacznie polepsza sytuację konsumenta.