Darowizna jest to forma przekazania przez właściciela na rzecz innej osoby rzeczy materialnych bądź też praw. Artykuł 888 Kodeksu cywilnego stanowi w § 1. Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Darowizny mogą przedstawiać różny wolumen wartości. Darowizną mogą być zarówno rzeczy ruchome, takie jak pieniądze, samochód, jak i nieruchomości. Przepisy prawa wymagają, aby oświadczenie darczyńcy miało formę pisemną aktu notarialnego. Niemniej jednak, uznaje się, że darowizna została ważnie dokonana poprzez jej spełnienie – wydanie przedmiotu darowizny obdarowanemu, nawet jeśli nie została ona sporządzona w formie pisemnej, a jedynie przyjęła ustny charakter. Należy mieć na uwadze, że powyższe informacje nie dotyczą darowizn własności i użytkowania wieczystego nieruchomości oraz praw spółdzielczych, które zawsze obowiązkowo muszą mieć konstrukcję pisemną.

Instytucję odwołania darowizny możemy podzielić na dwa przypadki, a mianowicie, kiedy do odwołania dochodzi po zawarciu umowy, jednak bez jej wykonania, oraz w sytuacji, kiedy zarówno umowa darowizny została już podpisana, a rzecz czy prawo zostało przeniesione na obdarowanego.

Biorąc pod uwagę pierwszy model odwołania darowizny ma on miejsce, w stosunkowo krótkim czasie od momentu zawarcia umowy. Darczyńca ma prawo do odwołania takiej darowizny, jeśli stan jego majątku uległ zmianie, a dokonanie darowizny wiązałoby się z uszczerbkiem względem jego osoby, lub ciążących na nim obowiązków alimentacyjnych. Taki stan rzeczy może wiązać się z chorobą, utratą pracy darczyńcy, bądź wzrostem świadczeń alimentacyjnych. W celu odwołania darowizny darczyńca będzie zobowiązany do udowodnienia, że jego stan majątkowy uległ pogorszeniu i ze względu na tą okoliczność nie będzie mogło dojść do spełnienia świadczenia.

Do drugiego opisanego wyżej przypadku dochodzi w dłuższym okresie czasu, możemy tutaj mówić o miesiącach czy latach od momentu dokonania darowizny. Darczyńca również po wykonaniu darowizny może ją odwołać, jednak należy mieć na uwadze, że w tej sytuacji muszą zostać spełnione łącznie trzy przesłanki, a mianowicie obdarowany musi wykazać się rażąco niewdzięcznością względem jego darczyńcy, darczyńca nie przebaczył obdarowanemu rażącej niewdzięczności oraz od dnia, kiedy darczyńca dowiedział się o rażącej niewdzięczności, nie upłynął rok. Istotę „ rażącej niewdzięczności” bada się indywidualnie, zależnie od przypadku. Jednak są ogólne znamiona, które ją charakteryzują. To znaczy, że jeśli zachowanie obdarowanego względem darczyńcy jest niewłaściwe, naganne i krzywdzące możemy zakładać, że mamy tutaj do czynienia z rażącą niewdzięcznością.

Odwołanie darowizny następuje przez złożenie oświadczenia najdogodniej – tak, aby miało ono formę pisemną. Muszą się w nim znaleźć następujące elementy: rodzaj darowizny, jej przedmiot, wielkość, a także termin, w którym została ona przekazana. 

Postawa prawna:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, Dz.U.2020.1740 t.j.