Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie zwierząt stanowi, że zwierzę, jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą, a człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę.Takie ujęcie humanitarnego traktowania zwierząt wymaga nadto liczenia się z potrzebami zwierzęcia i zapewniającymi mu opiekę i ochronę. Prawo w Polsce zabrania zabijania zwierząt oraz znęcania się nad nimi.

Zabrania się zabijania zwierząt, z wyjątkiem m. in.:

• uboju i uśmiercania zwierząt gospodarskich oraz uśmiercania dzikich ptaków i ssaków utrzymywanych przez człowieka w celu pozyskania mięsa i skór,
• połowu ryb, zgodnie z przepisami o rybołówstwie i rybactwie śródlądowym,
• konieczności bezzwłocznego uśmiercenia,
• działań niezbędnych do usunięcia poważnego zagrożenia sanitarnego ludzi lub zwierząt,
• zabicia lub poddania ubojowi zwierząt gospodarskich z nakazu powiatowego lekarza weterynarii,
• usuwania osobników bezpośrednio zagrażających ludziom lub innym zwierzętom, jeżeli nie jest możliwy inny sposób usunięcia zagrożenia,
• polowań, odstrzałów i ograniczania populacji zwierząt łownych,
• usypiania ślepych miotów,

Przez znęcanie się nad zwierzętami należy rozumieć zadawanie albo świadome dopuszczanie do zadawania bólu lub cierpień, a w szczególności:

• umyślne zranienie lub okaleczenie zwierzęcia, w tym znakowanie zwierząt stałocieplnych przez wypalanie lub wymrażanie, a także wszelkie zabiegi mające na celu zmianę wyglądu zwierzęcia i wykonywane w celu innym niż ratowanie jego zdrowia lub życia, a w szczególności przycinanie psom uszu i ogonów (kopiowanie),
• znakowanie zwierząt stałocieplnych przez wypalanie lub wymrażanie,
• używanie do pracy albo w celach sportowych lub rozrywkowych zwierząt chorych, a także zbyt młodych lub starych oraz zmuszanie ich do czynności, których wykonywanie może spowodować ból,
• bicie zwierząt przedmiotami twardymi i ostrymi lub zaopatrzonymi w urządzenia obliczone na sprawianie specjalnego bólu, bicie po głowie, dolnej części brzucha, dolnych częściach kończyn,
• przeciążanie zwierząt pociągowych i jucznych ładunkami w oczywisty sposób nieodpowiadającymi ich sile i kondycji lub stanowi dróg lub zmuszanie takich zwierząt do zbyt szybkiego biegu,
• transport zwierząt, w tym zwierząt hodowlanych, rzeźnych i przewożonych na targowiska, przenoszenie lub przepędzanie zwierząt w sposób powodujący ich zbędne cierpienie i stres,
• używanie uprzęży, pęt, stelaży, więzów lub innych urządzeń zmuszających zwierzę do przebywania w nienaturalnej pozycji, powodujących zbędny ból, uszkodzenia ciała albo śmierć,
• dokonywanie na zwierzętach zabiegów i operacji chirurgicznych przez osoby nieposiadające wymaganych uprawnień bądź niezgodnie z zasadami sztuki lekarsko-weterynaryjnej, bez zachowania koniecznej ostrożności i oględności oraz w sposób sprawiający ból, któremu można było zapobiec,
• złośliwe straszenie lub drażnienie zwierząt,
• utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania, w tym utrzymywanie ich w stanie rażącego zaniedbania lub niechlujstwa, bądź w pomieszczeniach albo klatkach uniemożliwiających im zachowanie naturalnej pozycji,
• porzucanie zwierzęcia, a w szczególności psa lub kota, przez właściciela bądź przez inną osobę, pod której opieką zwierzę pozostaje,
• stosowanie okrutnych metod w chowie lub hodowli zwierząt,
• organizowanie walk zwierząt,
• obcowanie płciowe ze zwierzęciem (zoofilia),
• wystawianie zwierzęcia domowego lub gospodarskiego na działanie warunków atmosferycznych, które zagrażają jego zdrowiu lub życiu,
• transport żywych ryb lub ich przetrzymywanie w celu sprzedaży bez dostatecznej ilości wody umożliwiającej oddychanie,
• utrzymywanie zwierzęcia bez odpowiedniego pokarmu lub wody przez okres wykraczający poza minimalne potrzeby właściwe dla gatunku.

W obronie zwierząt ustawodawca nałożył na sprawcę czynu zabronionego odpowiedzialność karną. Zgodnie z przepisami, kto zabija, uśmierca zwierzę albo dokonuje uboju zwierzęcia z naruszeniem przepisów ustawy, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Tej samej karze podlega ten, kto znęca się nad zwierzęciem. Jeżeli sprawca działa ze szczególnym okrucieństwem, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. W razie skazania za przestępstwo sąd orzeka przepadek zwierzęcia, jeżeli sprawca jest jego właścicielem. Zwierzęta zasługują na otoczenie ich troską. Pamiętajmy że dla wielu z nas są kimś więcej niż tylko zwierzętami, sa bliskimi nam istotami, dlatego jeśli zauważymy, że ktoś źle traktuje zwierzę, należy zgłosić tą okoliczność do odpowiednich służb. Objęcie prawną ochroną zwierząt to obowiązek każdego człowieka.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r.o ochronie zwierząt, Dz.U.2020.638 t.j.

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, Dz.U.2020.1444 t.j.