Między określonymi osobami oraz w ramach ustawowych limitów kwotowych umowa pożyczki zwolniona jest z podatku od czynności cywilnoprawnych. Pożyczanie pieniędzy w rodzinie zwolnione jest z podatku do wysokości nieprzekraczającej kwoty 9637 zł, jeżeli pożyczkobiorca jest w jednej z następujących relacji do pożyczkodawcy: małżonek, zstępny, wstępny, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha teść i teściowa. Jeżeli wartość pożyczki przekracza wskazany limit, pożyczkobiorca, znajdujący się z pożyczkodawcą w jednej z powyższych relacji (z wyłączeniem zięcia, synowej, teścia oraz teściowej, nie płaci podatku pod warunkiem:
– złożenia deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych właściwemu organowi podatkowemu w terminie 14 dni od daty dokonania czynności,
– udokumentowania otrzymania przez biorącego pożyczkę pieniędzy na rachunek bankowy, na rachunek własny prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
Podatnik, korzystający ze zwolnienia od podatku dla pożyczek pieniężnych przekraczających kwotę 9637 zł, składa deklarację w urzędzie skarbowym w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych na druku PCC-3. Zaznaczając odpowiedni kwadrat w części B deklaracji, wskazuje, że składa deklarację jako pożyczkobiorca zwolniony z podatku na podstawie art. 9 pkt 10 b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Niedopełnienie formalności związanych ze złożeniem deklaracji oraz prawidłowym udokumentowaniem otrzymania pieniędzy może wywołać przykre konsekwencje. Jeżeli podatnik powołuje się przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego na fakt zawarcia umowy pożyczki, a nie dopełnił wymogów formalnych, zapłaci podatek według 20-procentowej stawki.
Także osoby zawierające umowę pożyczki z osobami spoza rodziny mogą korzystać ze zwolnienia z podatku. Limity kwotowe dla pożyczek zwolnionych z podatku wynoszą 5 tys. zł, gdy pieniądze pożycza się od jednej osoby, oraz 25 tys. zł, gdy podatnik zapożycza się u kilku osób. Limity dotyczą okresów trzyletnich. Oznacza to, że pożyczek udzielonych przed terminem trzyletnim nie należy uwzględniać przy ocenie prawa do zwolnienia. W przypadku przekroczenia ustawowych limitów 5 tys. zł i 25 tys. zł opodatkowaniu podlega jedynie nadwyżka kwoty pożyczki. Stawka podatku wynosi 2 procent.