Przedsiębiorcy często mylą umowę zlecenia z umową o dzieło. Często te umowy traktowane są zamiennie, podczas gdy zgodnie z kodeksem cywilnym mają odmienną kwalifikację prawną. Poniżej opisano podstawowe różnice, jakie cechują obie umowy.

Sposób wykonywania umowy

Podstawową różnicą jest sposób wykonania umowy. W umowie o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do osiągnięcia konkretnego rezultatu. Sposób wykonania dzieła jest zależny od woli wykonującego zamówienie. Badając prawidłowość wykonania umowy o dzieło należy patrzeć jedynie na to, czy został osiągnięty właściwy efekt końcowy.

Przy umowie zlecenia często zapomina się, że zleceniobiorca może zostać zobowiązany jedynie do starannego wykonywania czynności prawnych (w przypadku „zlecenia” osobie wykonywania czynności faktycznych należy zawrzeć umowę o świadczenie usług), a nie do osiągnięcia określonego rezultatu (wykonywanie czynności nie musi prowadzić do konkretnego rezultatu). Prawidłowość wykonania umowy zlecenia bada się patrząc przez pryzmat tego, czy zleceniobiorca dochował należytej staranności przy wykonywaniu czynności.

Osobiste wykonanie umowy

Kolejną różnicą jest fakt, iż w umowie o dzieło przyjmujący zamówienie nie ma obowiązku osobistego wykonywania dzieła, chyba że takie zastrzeżenie zostanie zawarte w umowie. Odmiennie jest w umowie zleceniu, gdzie osobiste wykonywanie umowy jest zasadą. Przyjmujący zlecenie może powierzyć wykonanie zlecenia innej osobie, ale tylko gdy wynika to: z umowy, ze zwyczaju albo gdy zleceniobiorca jest zmuszony do tego przez szczególne okoliczności (w ostatnim przypadku powinien o tym fakcie zawiadomić dającego zlecenie).

Odpłatność

Kolejnym aspektem jest odpłatność. Umowa o dzieło jest odpłatna. Zamawiający jest zobowiązany uiścić wynagrodzenie w chwili wydania dzieła w wysokości odpowiadającej jego wartości, chyba że umowa stanowi inny termin. Z kolei umowa zlecenia może być nieodpłatna. Jednakże brak wynagrodzenia musi wynikać z umowy lub okoliczności danej czynności (czyli tego, że zazwyczaj za czynność tego rodzaju nie pobiera się wynagrodzenia- tu stosunki między stronami umowy mogą mieć znaczenie).

Ubezpieczenie społeczne, zdrowotne oraz chorobowe

Również w kwestii ubezpieczeń występują różnice. Zawarcie umowy o dzieło nie rodzi obowiązku opłacania składek za ubezpieczenie społeczne (emerytalne oraz rentowe), zdrowotne oraz chorobowe. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy umowę zawiera się z własnym pracodawcą (przyjmujący zamówienie jest wówczas traktowany tak jak pracownik). W przypadku umowy zlecenia ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne jest obowiązkowe, natomiast ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne.

Podsumowanie

Warto pamiętać, że zgodnie z art. 65 § 2 kodeksu cywilnego w umowach należy badać raczej ich cel i zgodny zamiar stron, aniżeli opierać się na ich dosłownym brzmienie. Oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danej umowy znaczenia nie ma nazwa ani tytuł umowy, tylko jej zasadnicze postanowienia.

W przypadku umowy zlecenia należy również pamiętać, że nieprawidłowe sformułowanie tej umowy może spowodować nawiązanie stosunku pracy, który pociągnie za sobą podwyższenie kosztów prowadzenia działalności gospodarczej po stronie pracodawcy. Dlatego warto takie umowy przygotowywać uważnie, nie bojąc się skorzystać także z profesjonalnej pomocy.