Ustawa o podatku od spadku i darowizn nakłada na obdarowanego obowiązek zapłaty podatku. Jednakże, prawo dopuszcza od tego liczne zwolnienia.

Kwoty wolne od podatku

Po pierwsze kwoty pieniężne do pewnej wysokości wolne są od opodatkowania. W zależności od stopnia pokrewieństwa darczyńcy i obdarowanego, inny jest limit kwoty zwolnionej z podatku.  Ustawa o podatku od spadku i darowizn wyróżnia trzy grupy podatkowe:

Grupa I: małżonek, wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), pasierb, ojczym, macocha, rodzeństwo, teściowie, zięć, synowa;

Grupa II: zstępni rodzeństwa (np. dzieci siostry, wnuki brata), rodzeństwo rodziców (np. ciotki, wujowie), zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo
małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych (np. mąż wnuczki);

Grupa III: pozostali nabywcy.

Dla każdej grupy istnieje oddzielny limit kwoty wolnej od podatku przy darowiźnie:

9637 zł – dla osób należących do I grupy podatkowej,

7276 zł – dla osób należących do II grupy podatkowej,

4902 zł – dla osób należących do III grupy podatkowej

Trzeba pamiętać, że przy obliczaniu kwoty wolnej od podatku sumuje się wartość rynkową otrzymanej darowizny z wartością rzeczy i praw majątkowych nabytych nieodpłatnie przez obdarowanego od tej samej osoby (np. tytułem darowizny, nieodpłatnego zniesienia współwłasności) w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie bezpłatne przysporzenie od tej samej osoby.

Opodatkowaniu podlega nabycie majątku o wartości ponad kwotę wolną od podatku. Należy to zgłosić we właściwym organie podatkowym. Niezgłoszenie pociąga za sobą nałożenie wysokiego podatku w wypadku wykrycia przez organ podatkowy faktu ukrywania darowizny.

Zwolnienia przy kwocie przewyższającej kwotę wolną od podatku

Jeżeli darowizna dokonywana jest na rzecz małżonka, zstępnych (dzieci, wnuków,prawnuków), wstępnych (rodziców, dziadków), pasierba, rodzeństwo, ojczyma oraz macochy, obdarowany może skorzystać z całkowitego zwolnienia z podatku od darowizn jeżeli:

• w ciągu 6 miesięcy od dnia nabycia darowizny musi zgłosić nabyte rzeczy lub prawa majątkowe (na formularzu SD -Z2) właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego,

Jeżeli przedmiotem darowizny są środki pieniężne obdarowany musi dodatkowo:

• udokumentować ich otrzymanie dowodem: przekazania na rachunek bankowy nabywcy, jego rachunek bankowy prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową albo przekazem pocztowym

Należy pamiętać, że jeżeli przedmiot darowizny  nie zostanie zgłoszony w ciągu 6 miesięcy lub obdarowany nie udokumentuje otrzymania środków pieniężnych w powyższy sposób, wówczas nabycie darowizny będzie podlegało opodatkowaniu na zasadach ogólnych (zostanie doliczone jako przychód uzyskany w ostatnim roku obrotowym). Powyższe wymogi dotyczą jedynie kwoty przewyższającej kwotę wolną od podatku, jednakże zgłoszenie powinno zawierać pełną kwotę uzyskaną od darczyńcy.