Rozróżniamy kilka rodzajów odpraw pracowniczych, do których zaliczamy:

• odprawę emerytalno-rentą
• odprawę pośmiertną,
• odprawę związaną z likwidacją stanowiska pracy.

W poniższym artykule pokrótce przytoczymy najważniejsze informacje dotyczące każdej z nich. Opiszemy kto i po spełnieniu jakich przesłanek może liczyć na otrzymanie odprawy oraz komu odprawa nie przysługuje.

Rozpocznijmy od odprawy emerytalno-rentowej, która zgodnie z art. 92¹ § 1. kodeksu pracy przysługuje pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, (…). Zgodnie z przepisami kodeksu pracy wysokość odprawy wynosi równowartość jednomiesięcznego wynagrodzenia, jednak pracodawca może zadecydować, że w jego zakładzie pracy ta kwota będzie wyższa. Informacje dotyczące powyższej kwestii powinny zostać umieszczone na przykład w regulaminie pracy lub w innych, wewnętrznych uregulowaniach. Należy wspomnieć, że takie świadczenie jest jednorazowe i nie jest zależne od stażu pracy. Do otrzymania odprawy emerytalnej czy rentowej są uprawnieni pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, z mianowania, powołania czy wyboru.

Odprawa wynikająca z likwidacji stanowiska pracy przysługuje pracownikowi, jeśli jego pracodawca zatrudnia więcej niż 20 osób. W sytuacji, kiedy liczba tych osób jest mniejsza, ta forma odprawy pracownikowi się nie należy. Wysokość odprawy jest zależna od liczby lat przepracowanych u danego pracodawcy, a jej kwota jest wyliczana według identycznych mechanizmów, jak w przypadku obliczania ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. W przypadku pracownika, który był zatrudniony krócej niż 2 lata, wysokość  odprawy wynosi tyle ile kwota jego miesięcznego wynagrodzenia. Z kolei w sytuacji, kiedy pracownik wykonywał pracę w przedziale od 2 do 8 lat poziom odprawy jest podniesiony do pułapu dwukrotnego miesięcznego wynagrodzenia. Zatrudniony, który świadczył w danym zakładzie pracy pracę powyżej 8 lat, może liczyć na odprawę wynoszącą trzykrotność miesięcznego wynagrodzenia.

Ostatnim rodzajem odprawy pracowniczej, którą poruszamy w tym artykule, jest odprawa pośmiertna. Przysługuje ona najbliższym członkom rodziny zmarłego pracownika, który w czasie śmierci był związany stosunkiem pracy. Świadczenie to należy się także w sytuacji, kiedy mimo rozwiązania stosunku pracy były zatrudniony pobierał zasiłek z tytułu niezdolności do pracy. Zgodnie z art. 93 § 2. kodeksu pracy wysokość odprawy (…) jest uzależniona od okresu zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy i wynosi: jednomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 10 lat, trzymiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 10 lat, sześciomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 15 lat.

Odprawa pośmiertna przysługuje małżonkowi zmarłego pracownika, a także innym członkom rodziny, którzy spełniają kryteria wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Kwota tego świadczenia jest podzielona w częściach równych na wszystkich członków rodziny, a w sytuacji, kiedy uprawniona do odprawy pośmiertnej pozostaje tylko jedna osoba, może ona otrzymać połowę odpowiedniej kwoty odprawy wynikającej z art. 93 § 2. k.p.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, Dz.U.2020.1320 t.j.

Ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, Dz.U.2018.1969 t.j.