Co roku na polskich drogach dochodzi do setki wypadków, a część z nich jest spowodowana przez nietrzeźwych kierowców. Jest to zjawisko, które mimo wielu kampanii w mediach, kar finansowych czy ostracyzmu społecznego, jest nadal obecne i trudne do wyeliminowania. Podejmując ten temat należy przypomnieć o dwóch aspektach dotyczących jazdy samochodem po spożyciu alkoholu. W zależności od ilości alkoholu w organizmie rozróżniamy jazdę w stanie nietrzeźwości, która jest przestępstwem, a także stan po użyciu alkoholu. Stan nietrzeźwości definiuje art. 115 §  16 Kodeksu karnego, zgodnie z którym zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość, lub zawartość alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość.

Rozróżnia się także stan po użyciu alkoholu. Stan taki to stwierdzona zawartość alkoholu w wysokości od 0,2 do 0,5‰ we krwi sprawcy albo zawartość alkoholu w 1 dm³ wydychanego powietrza od 0,1 do 0,25 mg. Powyżej tych wartości byłby to już stan nietrzeźwości (art. 115 § 16 k.k.). Wartości te zostały wcześniej określone ustawą z 26.10.1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2019 r. poz. 2277; art. 46 ust. 2). W przypadku stanu po użyciu mamy do czynienia z wykroczeniem.

Kary z jakimi powinni liczyć się kierowcy prowadzący auto „na podwójnym gazie” są dotkliwe, jednak nawet one nie odstraszają do końca wielu amatorów mocnych trunków. Zgodnie z art.87 § 1 k.w.: Kto, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, podlega karze aresztu albo grzywny nie niższej niż 50 złotych. W razie popełnienia tego konkretnego wykroczenia określonego orzeka się zakaz prowadzenia pojazdów

Tej samej karze podlega, kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem podobnie działającego środka, prowadzi na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu inny pojazd niż określony powyżej.

Kto, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadzi na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu inny pojazd niż powyżej, podlega karze aresztu do 14 dni albo karze grzywny.

W dwóch powyżej opisanych przypadkach, można orzec zakaz prowadzenia pojazdów.

Jeśli prowadzący samochód ma we krwi powyżej 0,5 promila alkoholu, to w analogicznej sytuacji musi brać pod uwagę surowsze konsekwencje, a mianowicie będzie on podlegać karze grzywny, karze ograniczenia wolności, albo pozbawienia wolności do lat 2. Co więcej kierowca powinien również liczyć się z zakazem prowadzenia pojazdu, z tym że w wyższym wymiarze od 1 roku do 10 lat. Dodatkowo niezależnie od kary grzywny pijany kierowca będzie zobowiązany do zapłacenia świadczenia pieniężnego na rzecz instytucji, lub organizacji społecznej, do której statutowych celów należy pomoc osobom poszkodowanym w wypadkach.  

Najostrzejsze kary dosięgają kierowców, którzy będąc pod wpływem alkoholu spowodują wypadek. Zgodnie z art. 177 k.k., osoba która narusza, chociażby nieumyślnie, zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym powodując wypadek, w którym występuje poszkodowany, w zależności od spowodowanych obrażeń na jego ciele, podlega karze do 3 lat pozbawienia wolności. W przypadku zaistnienia ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub też śmierci uczestnika wypadku kara ta wynosi od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności. Dodatkowo, jeśli sprawca wypadku był w stanie nietrzeźwości, kara ta wzrasta o połowę począwszy od jej górnej granicy, co daje minimum 2 lata, a maksimum 12 lat pozbawienia wolności. Oprócz tego, w takiej sytuacji, sąd orzeka także zakaz prowadzenia pojazdów na okres od 3 lat do dożywocia. Co więcej nietrzeźwy kierowca powinien liczyć się także z konsekwencjami finansowymi związanymi między innymi z dochodzeniem odszkodowania na drodze cywilnej.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń, Dz.U.2019.821 t.j.

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, Dz.U.2020.1444 t.j.